«Στύραξ δάκρυον εστί δένδρου ομοίου κυδωνιά…». ....
Διοσκουρίδης στο «Περί ύλης ιατρικής»
Κοινή
ονομασία : Στύραξ ή αστύρακας, ή
αστέρακας, ή αγριοκυδωνιά, Αντίρακας,
Στουρακιά , Σταυρακιά, Λαγομηλιά,
Ο μύθος
Δεν μας
πέφτει λόγος βέβαια αλλά το παραμύθι το λέει … πως τούτο το φυτό είναι γέννημα
της Κρήτης και πως μεταφυτεύθηκε λέει
για πρώτη φορά κάπου στη Βοιωτία κοντά στη λίμνη της Κωπαΐδας από τον σοφό και
δίκαιο … κρητικό ήρωα Ροδάμανθυ γιό του Δία και της Ευρώπης, όταν κυνηγημένος
από τον ζηλόφθονο αδελφό του βασιλιά
Μίνωα βρέθηκε στην περιοχή όπου και αγάπησε
την χήρα Αλκμήνη … πρώην σύζυγο του τον Αμφιτρύωνα και μητέρα του
μεγαλύτερου ήρωα, του Ηρακλή… Πλάκα έχει η αρχαία ελληνική μυθολογία …
Ανήκει
στην οικογένεια των Στυρακωδών (Styracaceae)
σήμερα
αυτοφύεται σε πετρώδη, υγρά και κατά
προτίμηση σκιερά μέρη, στη νότια Ευρώπη, την δυτική Ασία και την Αραβική
Χερσόνησο – Παλαιστίνη..
Είναι φυλλοβόλος
θάμνος ή μικρό δένδρο το ύψος του οποίου
φτάνει έως 2,50 μέτρα.
Τα
φύλλα είναι πράσινα, χνουδωτά στο κάτω μέρος, ωοειδή ή προμήκη, στρογγυλε-μένα
στην άκρη, Τα άνθη του (ερμαφρόδιτα) σε βότριες, λευκά, εύοσμα σε ποδίσκο 1-2
εκατοστών. Ο καρπός μικρός στρογγυλός με διάμετρο έως μισό εκατοστό, χρώματος
καφέ, ο οποίος είναι σκεπασμένος με πράσινο περιτύλιγμα..
Από
τομές του κορμού του δέντρου εκλύεται η ρητίνη Βενζόη Οι αρχαίοι Έλληνες
χρησιμοποιούσαν τη ρητίνη για την παρασκευή αρωμάτων, ως θυμίαμα αλλά και για
θεραπευτικούς σκοπούς.
Με τους
καρπούς τα παιδιά έφτιαχναν περιδέραια και οι καλόγεροι κομπολόγια. Οι βοσκοί
με τα κλαδιά έκαναν τουπιά (τύπους) για το τυρί, επειδή οι κλάδοι είναι
ευλύγιστοι και άθραυστοι.
Το θυμίαμα
του Στύρακα χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Θ.
Αραμπατζής : Δένδρα και θάμνοι στην Ελλάδα
Έλμουτ
Μπάουμαν : Η ελληνική χλωρίδα στον μύθο, στην τέχνη στην Λογοτεχνία
Λάμπρου
Π. Σπύρου : Τα φαρμακευτικά βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες
Άρθρο
του Σάκη Κουβάτσου (Χειρουργός οδοντίατρος) στα Χανιώτικα Νέα
http://www.rodiaki.gr/article/82190/styrax-o-farmakeytikos
http://www.iama.gr/ethno/ypertasi_files/Ypertasi_Kandyli.pdf
